New York’ta Paşinyan-Erdoğan görüşmesi / JAMnews

New York’ta Paşinyan-Erdoğan görüşmesi

Ermeni tarafı, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın New York’ta yaptığı görüşmeye ilişkin çok az bilgi verdi. Resmi açıklamada, liderlerin Ermeni-Türk ilişkilerinin normalleşmesi çerçevesinde halihazırda alınan önlemleri ve mevcut anlaşmaları görüştüğü belirtildi.

BM Genel Kurulu’nun 79. oturumu sırasında olası bir toplantının Türk medyasında yayınlanmasının hemen ardından Erivan, AB ülkelerinin Ermenistan’a akredite büyükelçilerinin Ermenistan-Türkiye sınırındaki Markara kontrol noktasını ziyaret ettiğini duyurdu.

Ancak siyasi analist Hakob Batalyan, bu tür beklentilerin gerçekçi olmadığını düşünerek, AB’nin Türkiye-Ermeni sınırının nihayet açılması konusunda Türkiye üzerinde ciddi bir baskı olacağına inanmıyor. Avrupalıların ancak Ankara’yı ikna etmeye çalışabileceğini söylüyor. JAMnews’e verdiği röportajda Badalyan, Türkiye’nin “bu sorunun çözümünü her cephede yüksek fiyata satmaya”, yani tüm uluslararası ortaklarına satmaya çalıştığını söyledi.

Ona göre Batı, Erivan’a Bakü ile bir anlaşmaya varması yönünde baskı yapmak için “yumuşak güç” kullanabilir, bu da Ermeni-Türk normalleşmesinde ilerlemeye yol açabilir.

“Bu, Kafkasya’da Rusya ve İran’ın etkisini temelden zayıflatacak bir konum oluşturma stratejik sorununu çözecektir. “Türkiye bu konuda önemli bir ortak olarak görülüyor” diye vurguladı.

New York’ta Paşinyan-Erdoğan görüşmesi

Paşinyan ile Erdoğan arasındaki görüşmenin özeti

Görüşmenin ardından Erivan, Başbakan Nikol Paşinyan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik atılan adımlar ve varılan anlaşmaların yanı sıra bölgesel sorunları da “kapsamlı bir şekilde tartıştıklarını” söyledi.

“Başbakan Paşinyan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin normalleşmesi, çözüm anlaşması imzalamaya hazır olunması ve Ermenistan hükümetinin girişimi olan ‘Barış Kavşağı’ projesine ilişkin mevcut durum hakkında bilgi verdi.Açıklamada şöyle denildi:

New York’ta Paşinyan-Erdoğan görüşmesi

Siyasi analist Hakob Badalyan’ın yorumu

Ankara için pazarlık kozu olarak Ermeni-Türk temerrüdü

“Türkiye ile normalleşme sürecine ilişkin tüm açıklamalarda yer alan ‘önkoşulsuz’ ifadesinin diplomatik bir standart olduğu açıktır. Bu önkoşulların çok net bir şekilde tanımlandığı açıktır. Erdoğan’ın Erivan ile Bakü arasındaki barışın aynı zamanda Ermeni-Türk normalleşmesini de kolaylaştıracağı yönündeki açıklaması Türkiye’nin tutumunu açıkça ortaya koyuyordu. Erivan-Bakü görüşmelerinde anlaşmaya varılması halinde harekete geçilecek.

‘Önkoşulsuz’ eşit demektir. Ankara’nın bugün müzakere masasına gelip Ermenistan’ı eşit ortak olarak göreceği yanılgısına kapılmamalıyız.

Türkiye, Ermenistan’la ilişkilerin normalleşmesini, Kafkasya’daki üstünlüğünün tanınması da dahil olmak üzere kilit oyuncularla müzakere meselesi olarak görüyor.

Ankara asla ilk adımı atmıyor

“Türkiye, Kafkasya süreçlerinde etkili bir oyuncu. Özellikle 2020’deki 44 gün savaşından sonra bu açık bir gerçek. Türkiye bu savaştaki rolünü sürdürdü ve askeri operasyonlarla etkin bir şekilde Kafkasya’ya giriyor.

Ermenistan-Azerbaycan çözüm sürecinde arabuluculuktan bahsedilmese de Türkiye süreci etkileyen önemli bir aktör.

Erdoğan, New York’ta Ankara’nın Erivan ile Bakü arasındaki barış sürecini desteklediğini, süreçteki başarının Ermeni-Türk ilişkilerinde de ilerlemeyi getireceğini söyledi. Başka bir deyişle BM’dir. Yaklaşımını kürsüden açıkladı: Türkiye, Ermeni-Türk ilişkilerinde hiçbir adım atmayacak, Ermenistan-Azerbaycan barış sürecinde de ilerleme sağlamayacaktır. Türkiye hiçbir zaman ilk adımı atmıyor.

Bu, Türkiye’nin Kafkasya’daki üstün konumunu yansıtıyor. Ankara, Ermenistan’la ilişkilerdeki herhangi bir iyileşmenin, Ermenistan ile Türkiye arasındaki eşit bir tartışmanın sonucu olmadığına, aksine Erivan’ın Bakü ile ilişkileri normalleştirmeyi kabul etmesi halinde Türkiye’nin Ermenistan’a vereceği bir ödül olduğuna inanıyor.

Ermeni Soykırımı’nın önkoşul olarak tanınmasının reddedilmesi

“Türkiye, Ermeni Soykırımı konusunu, Ermenistan ile ilişkilerin normalleşmesinin temel önkoşulu olarak görmektedir. Ankara, Erivan’ın, özellikle Ermenistan’ın Bağımsızlık Bildirgesi ve Anayasa’sındaki atıflarla ilgili olarak soykırım meselesine hukuki ve siyasi olarak mesafe koymasını istiyor.

Azerbaycan hükümeti, Ermenistan anayasasının barış anlaşmasının imzalanmasının önünde büyük bir engel olduğunu söylüyor. Çünkü deklarasyonda Ermenistan ile Dağlık Karabağ arasındaki tarihi bağa değiniliyor ve 1915 soykırımının uluslararası alanda tanınması çağrısı da yapılıyor.

Aliyev, hem soykırım hem de Dağlık Karabağ meselesine değinerek, Azerbaycan’ın sıklıkla Türkiye’nin önkoşullarında ısrar ettiğini belirtti. Türkiye, bu tür ön koşulların sunulmasının Ermenistan’ın siyasi statüsünü artıracağına inanıyor ve bu nedenle bu sorumluluğu Azerbaycan’a devretmiştir”.

Türkiye’nin Zengezur Koridoru’ndaki konumu

“Bölgesel iletişimin engellenmesi konusunda Türkiye ile karşılıklı olarak kabul edilebilir bir çözüm bulunması mümkün değildir. Türkiye, Azerbaycan’ı Nakşivan’a bağlayan ve daha büyük bir Türk dünyası stratejisinin parçası olarak kabul edilen Zengezur Koridoru talebinden geri adım atmayacaktır.

Ermenistan, egemenliğini tehlikeye atacak koridorlara izin vermeyeceği konusunda ısrar ederek hükümet açısından kırmızı çizgiyi işaret ediyor. İletişimi engellemeye açıktırlar ancak kendi bölgeleri üzerinde kontrolü ellerinde tutarlar.

Üçüncü ülke vatandaşlarına gelince, eğer Türkiye Ermenistan-Türkiye sınırını sadece onlara açmayı kabul ederse, bu durum Türkiye’ye seyahat eden Azerbaycanlıların da yararına olacaktır. Bu, sınırların açılmasının anlamlı olabilmesi için karayolu erişiminin ele alınması gerektiğini vurgulamaktadır. Karayolları konusunda anlaşma sağlanamazsa Türkiye, heyetin verdiği normalleşme vaatlerini yerine getiremeyecek çünkü ilerleme için Erivan’ın karayolu konusunda taviz vermesi gerekecek.

New York’ta Paşinyan-Erdoğan görüşmesi