İran’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kim yarışıyor? | Seçim haberleri

Açıklayıcı

Saeed Jalili ve Masoud Bejeshkian yarışta iki aday. Hangi kampları temsil ediyorlar ve onları kim destekliyor?

Tüm kampanyalar bitti, tartışmalar bitti ve geriye sadece anketler kaldı.

Seyed Celili ve Masoud Bejeshkian, 28 Haziran’daki ilk turda hiçbir adayın yüzde 50’den fazla oy alamamasının ardından Cuma günü İran’ın ikinci cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yarışıyor.

İran’ın yeni cumhurbaşkanı, 19 Mayıs’ta helikopter kazasında hayatını kaybeden merhum Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi’nin yerini aldı.

Yarışta kalan iki aday kim?

İkinci turda Saeed Jalili ve Masoud Besheshkian yarışacak.

Celili, uluslararası alanda, ülkenin uzlaşmaz baş nükleer müzakerecisi olduğu 2007 ile 2012 yılları arasında İran’ın nükleer meselesini ele almasıyla tanınıyor.

Şu anda Yüksek Milli Güvenlik Konseyi’nde (SNSC) Dini Lider Ali Hamaney’in doğrudan temsilcilerinden biri olarak görev yapıyor ve daha önce iki kez cumhurbaşkanlığına adaylığını koymuş ancak başarısız olmuştu.

Kalp cerrahı olan Pezeshkian, 2008’den bu yana Parlamento Üyesi ve 2016’dan 2020’ye kadar da Parlamento Başkan Yardımcısı olarak görev yapıyor. Bunun dışında hükümetteki görevlerinin çoğu sağlık sektörüyle ilgiliydi; Sağlık Bakanıydı. 2000’li yılların başında İran Parlamentosu Sağlık Komisyonu’nun uzun süredir üyesidir.

2021’de başkanlığa aday olmayı denedi ancak Koruyucular Konseyi tarafından diskalifiye edildi.

Adaylar hangi siyasi kampları temsil ediyor?

Celili, eski müttefiki merhum Başkan Raisi’nin kalıbını almış muhafazakar, katı bir tutuma sahip. SNSC’deki rolü, ılımlı Hasan Ruhani’nin 2013-2021 yılları arasındaki görev süresi boyunca “gölge hükümet” olarak adlandırılan hükümeti yönetmesine olanak tanıdı.

Celili, 2015 yılında Batı ile nükleer anlaşmaya karşıydı ve cumhurbaşkanı olması halinde Batı’nın anlaşmayı yeniden tesis etme koşullarını kabul etmeye isteksizdi. Ancak enflasyonu hızlı bir şekilde düşürme sözü verdi ancak bunu nasıl yapacağı konusunda ayrıntılı bilgi vermedi.

Öte yandan Pezeshkian ılımlı biri olarak değerlendiriliyor ve İran’ın üst düzey merkezcileri ile reformcularının onayını alıyor.

2015 nükleer anlaşmasını yeniden yürürlüğe koymak için çalışacağını söyledi ve genç kadın Mahsa Amini’nin polis nezaretinde öldürülmesinin ardından İran’ı sarsan ülke çapındaki protestolar da dahil olmak üzere hükümetin protestoları ele almasına karşı olduğunu dile getirdi. 2022.

İran’ın siyasi yapısını hangi aday temsil ediyor?

Dikkat edilmesi gereken ilk şey, İran’ın siyasi seçkinlerinin, Dini Lider Ali Hamaney’in etrafında farklı güç merkezlerine sahip bir blok olmadığıdır.

Celili ve Besheshkian, her ne kadar Besheshkian daha reformist eğilimlere sahip olsa da, düzenin uzun süredir üyeleri ve İran hükümetine sadıklar.

Muhafazakarlar, özellikle son yıllarda İran’ın siyasi yapısına hakim olma eğiliminde ve pek çoğu Celili’nin etrafında birleşti.

Hem Celili hem de Beseshkian, devletin askeri aygıtının temel direği olan İslam Devrim Muhafızları Birliği’ni (IRGC) destekliyor. Celili, Devrim Muhafızları’nın eski bir üyesi ve Pezeshkian, geçmişte bu örgütün üniformasını giyerek desteğini göstermişti.

Pezeshkian, daha önce de belirtildiği gibi hükümetin tepkisinin bazı yönlerini eleştirmesine rağmen, hükümet karşıtı protestoları desteklemeyerek İran’ın siyasi sistemine bağlılığını gösterdi.

İlk turun sonucu ne oldu?

Pezeshkian oyların yüzde 44,4’ünü alarak birinci çıktı. Celili yüzde 40 oy alırken, ikinci en yüksek aday olan Tahran’ın muhafazakar eski belediye başkanı Muhammed Bagher Ghalibaf yüzde 14,4 oy aldı. Hiçbir aday yüzde 50’den fazla oy alamadığı için ilk iki aday ikinci tura kaldı.

Seçime katılım çok düşük oldu; 61 milyondan fazla seçme hakkına sahip İranlının yalnızca yüzde 40’ı oy kullandı.

Bu Pezeshkian’ın önde olduğu anlamına mı geliyor?

Gereksiz. Galibaf, az miktarda oy alan diğer iki başarısız muhafazakar adayla birlikte Celili’yi destekledi.

Pezeshkian’ın şansı ikinci tur seçimlere katılımın yüksek olmasına bağlı ve bu da ancak yeterli sayıda merkezci ve reformcu İranlının oy kullanmasıyla mümkün olabilir.

Bir yandan, özellikle reformcu kamptaki pek çok kişi, özellikle de hükümetin hükümet karşıtı harekete uyguladığı baskının ardından, ülkenin siyasi sistemine katılmak istemiyor. Pezeshkian’ın kuruluşa devam eden desteği, birçoğunun evde kalmaya karar vermesine neden olabilir.

Öte yandan, Celili başkanlığının zorlu olacağı korkusu, bazı reform yanlısı seçmenleri, Bezheshkian tarafından tam olarak ikna edilmemiş olsalar bile katılmaya itebilir.

Bezheshkian’ın şansı bu seçmenlerden kaç tanesini etkileyebileceğine bağlı.