Blinken Gazze ateşkes anlaşmasını satmak için Orta Doğu’ya gidiyor

ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, Başkan Joe Biden tarafından yakın zamanda açıklanan Gazze barış anlaşması taslağına bölgesel destek oluşturmak amacıyla Kahire ve Kudüs’ü ziyaret etti.

Üst düzey ABD’li diplomat, Gazze’deki savaşın başlamasından bu yana Orta Doğu’ya yaptığı sekizinci ziyarette aralarında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun da bulunduğu yabancı liderlerle bir araya geldi.

Bay Blinken bölgedeki liderlere şu mesajı verdi: “Ateşkes istiyorsanız Hamas’a baskı yaparak evet deyin.”

Katar, Mısır ve ABD’den arabulucular aylardır İsrail ile Hamas arasında ateşkes sağlanmasına aracılık etmeye çalışıyor.

Ancak Netanyahu henüz ABD’nin teklifini onaylamadı.

Bay Blinken’in Bay Netanyahu ile yaptığı görüşmede, ABD’li diplomatın Gazze için çatışma sonrası bir planın ve çatışmanın tırmanmasının önlenmesinin önemini vurguladığı belirtildi.

Dışişleri Bakanlığı, “Masadaki önerinin İsrail’in kuzey sınırında barışın ve bölge ülkeleriyle daha fazla entegrasyonun kapısını açacağını yineledi.” dedi.

İsrail başbakanı, Hamas’ın askeri ve idari kapasitesi yok edilene ve tüm rehineler serbest bırakılana kadar böyle bir anlaşmaya karşı çıkacağına söz verdi.

Cumartesi günü İsrail güçleri, hava saldırılarıyla desteklenen Nusirat mülteci kampı içinde ve çevresinde Hamas’la yaşanan yoğun çatışmanın ardından dört mahkumu daha serbest bıraktı.

Gazze’de Hamas yönetimindeki sağlık bakanlığı, saldırıda çocuklar ve diğer sivillerin de aralarında bulunduğu 274 kişinin öldüğünü söyledi. İsrail, operasyonda 100’den az kişinin öldüğünü söylüyor.

Saldırının ardından Hamas’ın siyasi lideri, Filistinlilerin güvenliği sağlanmadığı sürece grubun ateşkes anlaşmasını kabul etmeyeceğini söyledi.

Bay Blinken ziyaretini, ABD’nin çaresizce aradığı ateşkes-rehinelerin serbest bırakılması anlaşmasının önündeki tek engelin Hamas olduğunu ileri sürmek için kullandı.

“Hamas bu çatışmayı bitirmek istiyor mu, başlattığı bu savaşı bitirmek istiyor mu, istemiyor mu? Bunu öğreneceğiz” dedi.

“Fakat neredeyse tüm dünyanın bu planı desteklemek için bir araya geldiği açık.”

Sayın Biden’ın 10 gün önce ana hatlarını çizdiği üç aşamalı plan, altı haftalık ateşkesin kalıcı hale getirilmesini ve Gazze’nin uluslararası yardımla yeniden inşasını içeriyor.

Başkan, yönetiminin söylediğine göre, İsrail’in önerisinin geçen ay Hamas tarafından onaylanan metinle “neredeyse aynı” olduğunu ve iki tarafı etkili bir şekilde ilerlemeye itme çabası olduğunu söyledi.

Plan kalıcı bir ateşkese yol açacak ve Hamas muhtemelen İsrail’in Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesinin garantisini talep edecek. ABD’li ve İsrailli yetkililere göre, Doha’daki siyasi liderlik teklife henüz resmi olarak yanıt vermedi, dolayısıyla dolaylı görüşmelerin devam edip etmeyeceğini zaman gösterecek.

Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’in güneyinde düzenlediği saldırıda 1.200 kişi öldü ve 251 kişi rehin alındı.

Ordu, Filistin topraklarında 41’i ölü olmak üzere yaklaşık 116 kişinin bulunduğunu söyledi.

Kasım ayında varılan anlaşma, Hamas’ın bir haftalık ateşkes karşılığında İsrail hapishanelerindeki 105 rehineyi ve 240 Filistinli mahkumu serbest bırakmasını sağladı.

Hamas yönetimindeki sağlık bakanlığına göre Gazze’de ölü sayısı 37.000’i aştı.

Her ne kadar Bay Biden bir İsrail barış girişimi önermiş olsa da ABD, İsrail’in parçalanmış iktidar koalisyonunun da bu plana büyük bir isteksizlikle yaklaştığının farkında.

Bu durum, anlaşmanın devam etmesi halinde hükümetin düşmesini tetikleyeceklerini söyleyen bazı aşırı sağcı bakanların açık muhalefetine yol açtı.

Böylece Amerika’nın en üst düzey diplomatı İsrail’deki siyasi fırtınanın tam ortasına uçuyor ve ateşkes teklifinde bir ilerleme olduğuna dair çok az işaret var. Eski general Benny Gantz’ın Pazar günü savaş kabinesinden istifası, Beyaz Saray’ın savaş boyunca öfkeli olduğu Başbakan Netanyahu etrafındaki istikrarsızlık duygusunu derinleştirdi.

Bay Gantz, Washington’daki yetkililerin favori temas noktası haline geldi. Bay Netanyahu’ya taleplerini yerine getirmesi için 8 Haziran’a kadar süre verdikten sonra istifa etti. Bay Netanyahu’nun, Hamas sonrası Gazze için anlamlı bir yönetim planının bulunmaması da dahil olmak üzere, savaşı yönetme biçimine yönelik itirazlarının çoğu, Biden yönetiminin itirazlarını yakından yansıtıyor.

Pazar günü Bay Gantz, başbakanı siyasi hayatta kalmayı ulusal çıkarların önüne koymakla ve İsrail’i “gerçek başarıya ulaşmaktan” alıkoymakla suçladı. Netanyahu, meslektaşlarının istifa etme zamanının değil, “güç birleştirme” zamanının geldiğini söyledi.

Bay Gantz’ın istifası, İsrail hükümetinin ağırlık merkezini aşırı sağa çekiyor, ancak bu hamlenin, Washington’un, asıl hedefi hâlâ ateşkes anlaşmasına destek oluşturmak olan Bay Netanyahu üzerinde oluşturabileceği baskıyı nasıl etkileyeceği belli değil. .