Türkiye’deki iş dünyası baskıları: Ekonomik baskılara çözüm bulmak

Türkiye, şirket kapanışlarında ve iflas başvurularında ciddi bir artışın yaşandığı zorlu bir ekonomik dönemle karşı karşıyadır. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre, 2024 yılının ilk yedi ayında kapılarını kapatan şirket sayısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28,3 artış görüldü.

• Mevcut şirketler: %14,5 düşüş

• Şahıs Mülkiyetleri: %31,3 düşüş

• Kooperatifler: %8,2 azaldı

Yalnızca Temmuz 2024’te durum önemli ölçüde kötüleşti:

• Kapanan şirketler: önceki aya göre %42,9 artış

• Kapanan bireysel şirketler: %56,5 artış

• Kapalı kooperatifler: %35,1 artış

Bu veriler, birçok şirketi hayatta kalmanın eşiğine getiren ciddi bir ekonomik daralmaya işaret ediyor.

Artan iflaslar: finansal sıkıntının bir belirtisi

İflasların sayısının giderek artması, Türk şirketlerinin karşı karşıya olduğu mali baskıların derinliğini ortaya koyuyor. Mali yükümlülüklerini yerine getiremeyen birçok şirket, tamamen çökmeyi önlemek için son çare olarak iflasa başvuruyor.

İflaslardaki artışın arkasındaki temel faktörler:

• Yüksek borçlanma maliyetleri: Faiz oranları yükseldikçe işletmeler uygun faiz oranlarıyla finansman bulmakta zorluk çekiyor.

• Likidite kısıtlamaları: Varlıkları nakde dönüştürmenin zorluğu, faaliyetlerin sürdürülmesi önünde büyük bir engel oluşturmaktadır.

• Ekonomik belirsizlik: İşletmeler öngörülemeyen ekonomik koşullar nedeniyle yatırım yapma veya genişleme konusunda isteksizdir.

En çok etkilenen sektörler

İnşaat ve tekstil endüstrileri başta olmak üzere bazı sektörler özellikle ciddi etkilerden etkileniyor.

İnşaat sektörü:

• Yüksek hammadde maliyetleri ve düşen talep birçok projeyi sekteye uğrattı.

• Geç ödemeler ve nakit akışı sorunları yaygın olarak görülüyor ve bu da iflasların artmasına neden oluyor.

Tekstil sektörü:

• Artan işgücü maliyetleri ve daralan kar marjları büyük şirketleri iflasa sürüklüyor.

• Döviz kuru oynaklığı kritik bir konudur ve şirketlerin ithal hammadde maliyetlerini yönetmesini zorlaştırmaktadır.

İflas prosedürlerinin kötüye kullanılması

Bazı şirketler, mali sorumluluklardan kaçmak için zor durumdaki şirketleri rahatlatmayı amaçlayan iflas sürecinden yararlanıyor.

Sistemdeki sorunlar:

• Genişletilmiş prosedürler: Bazı şirketler yasal boşluklardan yararlanarak ödemeleri geciktirmek için iflas sürecini uzatma yoluna başvuruyor.

• Geçici koruma: İflas, borç tahsilatında bir duraklamaya neden olur ve bazıları bunu, işlemleri sıfırlamak ve yükümlülüklerden kaçınmak için bir taktik olarak kullanır.

İşyerlerinin kapanmasının ekonomik sonuçları yaygındır

İşyerlerinin kapanması dalgası Türk ekonomisi üzerinde dalgalı bir etki yaratıyor, yüksek işsizlik oranlarına ve ekonomik aktivitenin azalmasına katkıda bulunuyor.

İstihdam üzerindeki etkisi:

• İflas başvurusunda bulunan şirketler genellikle iş gücünü azaltarak maliyetleri düşürerek işe başlar.

• İşletmeler kapandıkça aktif olarak iş arayanların sayısı artıyor ve işsizlik oranı daha da kötüleşiyor.

İleriye giden yol: Ekonomik toparlanma sürecini yönetmek

Mevcut ekonomik yavaşlamanın etkisini azaltmak için çok yönlü bir yaklaşım gereklidir:

• Borçlanma maliyetlerinin azaltılması: Faiz oranlarının düşürülmesi şirketler üzerindeki mali baskının hafifletilmesine yardımcı olabilir.

• Büyüme teşvikleri: Kilit sektörlere vergi indirimleri ve sübvansiyonlar sağlanması ekonomik aktiviteyi canlandıracaktır.

• İflas yasalarında reform: Daha sıkı kural ve düzenlemelerin getirilmesi, iflas prosedürlerinin kötüye kullanılmasını önleyecektir.

Çemberi kır

Türkiye’nin ekonomik manzarası, yüksek oranda işyeri kapanması ve artan işsizlik oranları da dahil olmak üzere önemli zorluklarla karakterize edilmektedir. Son raporlar, binlerce şirketin finansal baskılar nedeniyle kapılarını kapattığını ve bunun da işsizlik oranlarının artmasına katkıda bulunduğunu gösteriyor.

Yüksek enflasyon ve faiz oranlarıyla karakterize edilen mevcut ekonomik koşullar, işletmeler için zor bir ortam yaratmıştır. Pek çok işletme faaliyetlerini sürdürmekte zorlanıyor, bu da işsizliği daha da artıran ve genel ekonomik istikrarı engelleyen bir kapanma döngüsüne yol açıyor. Bu yolda değişiklik yapılmadığı takdirde ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerin devam etmesi muhtemel.