Türkiye ile Fransa arasındaki ekonomik ilişkiler siyasi çalkantılara rağmen gelişiyor
Ankara-Paris ilişkileri, Libya, Akdeniz, Afrika ve Suriye gibi konulardaki görüş ayrılıkları nedeniyle son on yılda büyük dalgalanmalara sahne oldu. Ancak çalkantılı siyasi ve diplomatik ilişkilere rağmen ekonomik ilişkilerin büyümeye devam etmesi, daha fazla büyüme için istikrarlı ve yüksek potansiyele sahip bir temele işaret ediyor.
Türkiye ve Fransa, önemli uluslararası meseleler söz konusu olduğunda her zaman aynı fikirde olmuyor. Her ikisi de Gazze’deki savaşın sona ermesini ve Filistin için iki devletli çözümü desteklerken, Hamas’ın doğası konusunda görüşler farklı. Türkiye, Suriye’de uzun süredir Fransa’nın Kürdistan İşçi Partisi’nin (PKK) Suriye kanadı Halk Koruma Birlikleri (YPG) ile yakın bağlarını eleştirdi. Libya, Ankara’nın Trablus’taki BM destekli hükümete ve Paris’in darbeci general Halife Hafter’e destek vermesiyle de bir çekişme alanı olarak ortaya çıktı. Doğu Akdeniz’de Fransa, Türkiye’nin haklarını hiçe sayarak Yunanistan ve Rum yanlısı tutumunu sürdürürken, Afrika siyasi ve ekonomik nüfuz için yeni bir rekabet alanı olarak ortaya çıktı.
Ancak son yıllarda özellikle iki lider, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron arasında bir yakınlaşma da yaşandı. Paris, Ukrayna’daki savaşa, Türkiye’nin arabuluculuk tutumuna ve Montrö Anlaşması’nın uygulanmasına övgüde bulunurken, krizin aşılması için Rusya’ya diyalog çağrısında da bulundu. Avrupa Birliği’ne ABD’den daha bağımsız bir stratejik özerklik kurma çağrısında bulunan Fransa, bölgede artan jeopolitik krizler karşısında Türkiye ile ittifakın öneminin farkında. Donald Trump’ın bu yılki seçimlerde yeniden ABD başkanı seçilmesi ihtimaliyle birlikte Macron’un görüşleri popülerlik kazandı. Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik başvurularını onaylaması Fransa’nın memnuniyetle karşıladığı bir diğer nokta oldu.
Siyasi ilişkilerdeki çalkantıya rağmen iki ülke arasındaki ticari büyüme artıyor. 20 milyar avroluk (21,4 milyar dolar) hedef ticaret hacmi geçen yıl zaten aşılarak 24 milyar avroya ulaştı. Bir Fransız diplomatik yetkili, “Bu, ticari ilişkilerin dinamizmini yansıtıyor” dedi. Fransız Kalkınma Ajansı’nın yanı sıra AXA, Renault, Total ve BNP Paribas gibi şirketlerin de Türkiye’de önemli yatırımları var. Dört yıl üst üste yatırım açısından en cazip ülke sıralamasında birinci sırada yer alan Fransa, Türk yatırımcılar için de yüksek potansiyel sunuyor. Yetkili, doğrudan yabancı yatırımların iki ülke arasındaki gerçek potansiyeli yansıtmadığını, Fransa’nın lehine olan ticaret hacminin de artırılarak denge sağlanabileceğini söyledi.
Üstelik Türkiye-Fransa Karma Ekonomi ve Ticaret Komitesi de iki yıldır toplanmıyor, en kısa sürede toplanması gerekiyor.
Yetkili, Fransa’nın Ankara’daki JITCO konferansına ev sahipliği yapmaya, düzenlemeye veya katılmaya açık olduğunu söyledi. Şöyle ekledi: “Burada ticaret hacmini etkileyen ticari aksaklıkları tartışabilir ve çözebiliriz.”
Fransa’nın önümüzdeki birkaç yıl içinde Türkiye’ye 2 milyar avro yatırım yapmayı planladığını ve içeriğin şu anda gizli olduğunu ancak yenilenebilir enerji alanı da dahil olmak üzere çeşitli projeler içerdiğini doğruladı.
Türkiye, özellikle Paris İklim Anlaşması’nın kabul edilmesinden bu yana, yenilenebilir enerjiye yoğun yatırım yaparak ve karbondioksit emisyonlarını azaltma çabalarıyla önemli ilerleme kaydetti. Bu kapsamda birçok ülke ile ortak projelerde iş birliği yapmaya da başlamıştır. Ankara aynı zamanda Avrupa Birliği tarafından benimsenen ve ticaret yapan ülkelerle yapılan ithalatlara gümrük vergisi uygulayacak olan karbon sınırı düzenleme mekanizmasına da uyum sağlıyor.
Düşük karbonlu ekonomiler için hayati öneme sahip bir ülke olan Türkiye, ülkede nükleer santral inşa etme çalışmalarına da girişiyor. Rus devlet nükleer enerji şirketi Rosatom, Akdeniz’in güney kıyısındaki Mersin ilinde Akkuyu nükleer santralini inşa etti. Türkiye ayrıca Karadeniz’de Sinop’ta ikinci, Trakya’da ise üçüncü istasyonun inşasını planlamaya başladı.
Yetkili, “Fransa, Türkiye’de nükleer santral kurmaya açık, Güney Afrika ve Finlandiya gibi ülkelerde de proje inşa etme tecrübesine sahip.” diyen yetkili, Orta Doğu’da da talebin yüksek olduğunu ifade etti.
Artan güven
Türkiye’de büyük yatırımları olan Fransız iş adamı, Fransa’da Türkiye pazarının çok önemsendiğine ve bölgesel iletişimde sıklıkla kullanıldığına dikkat çekti. İşgücü piyasasındaki güçlü beceriler de Türkiye’yi tercih etmenin bir başka nedenidir.
İş adamı, “Türkiye, çatışmaların ortasında tedarik zincirlerinde kilit bir ülke ve şu anda işler iyi.” diye ekledi.
Türkiye’nin karşı karşıya olduğu ekonomik zorluklar ışığında enflasyondaki artış ve liranın zayıflamasına ilişkin, enflasyondaki artışın başlangıçta soru işaretleri yarattığını ve yatırımların durmasına yol açtığını söyledi. Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası’ndan piyasaya yönelik büyük ilerleme ve iyi sinyaller geldiğini sözlerine ekledi.
“Mehmet Şimşek’e güveniyoruz ve cumhurbaşkanının desteğini aldığını biliyoruz.”
Genel olarak Türk ve Fransız liderlerin, bölgesel meselelere ilişkin görüş ayrılıkları olsa da, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin gelişmesini teşvik etmek için çalışmaları gerekiyor ve bu da devam edecek. Teknoloji, yenilenebilir enerji ve sürdürülebilir şehirler gibi yeni sektörler ticaret hacmini artırmak için daha fazla fırsat sunuyor. Ayrıca, Ortak Ticaret ve Ekonomi Komitesi toplantıları ve benzeri mekanizmaların düzenlenmesi ve Fransa’nın Türkiye ile AB Gümrük Birliği’nin modernizasyonuna verdiği destek de ilişkilerin gelişmesine katkıda bulunacaktır.
“Web hayranı. Tipik düşünür. İçine kapanık. Amatör iletişimci. Pop kültürü meraklısı.”